https://www.slideshare.net/asunasenjo( Kurtso Hasieran)
http://historia2c.wordpress.com/2011/11/14/cadizko-konstituzioa-1812-03-19-iruzkina/http://2010-11kotestuak.wikispaces.com/1812ko+Konstituzioa
UNITATE DIDAKTIKO INTERAKTIBOA
Nahiz eta gazteleraz egon oso aproposa da.
- España: transición a la democracia
Fronte Popularraren programa-iruzkina zuzentzeko jarraibideak. Bertsio berria. from Mentxu Gandarias
TESTUA. 1876KO KONSTITUZIOA (1876-06-30)iruzkintzeko
Aldez aurreko
urratsak
Zenbatu testuko
lerroak eta idatzi orrialdearen ertzetan.
Irakurri arretaz
testua bi alditan: lehenbizi, irakurri testua osorik eta azkar, eta azpimarratu
informazio ezjakina; bigarren aldian, irakurri astiro, testua oso-osorik
ulertzeko.
Azpimarratu
hitz-gakoak eta lehen mailako eta bigarren mailako ideiak.
a. Testuaren
kokapena (testu mota,egilea, jasotzaileak, garaia):
1. Kokapena
Testu mota
Jatorriaren
aldetik:
— Lehen mailako
iturria (garai jakin bateko dokumentua).
— Bigarren
mailako iturria: testuak bi motakoak dira, batetik, historiografikoak (egilea
testuan adierazitako gertaeren ondorengoa da, eta ikertzaile edo
dibulgatzaile den aldetik landuko ditu gertaera horiek), eta
bestetik, hemerografikoak (egunkaria edo aldizkaria).
Formaren
aldetik:
—
Zirkunstantziala (adierazpen ez instituzionalak, testuan kontatutako gertaerak
bizi dituen norbaitek egindakoak; lege izaerarik ez duten
hitzarmenak; hainbat motatako idazkiak eta txostenak; hitzaldiak,
aldarrikapenak, prentsako berriak…).
— Juridikoa
(legeak, lege dekretuak, dekretuak, ministro agindua, erabakiak, itunak,
notario idazkiak, kontratuak, erakunde adierazpenak…).
— Testigantza
testua (oroitzapenen eta autobiografien zatiak, egileak berak bizitako
gertaeren kontaketak, gutun eta idatzi pertsonalak, egunkaria, ohar pribatuak…).
— Literarioa
(urte liburuak, genealogiak, gesta-kantak, kronikak, istorioak, epopeiak,
ipuinak,biografiak, iritzi artikuluak, saiakerak, prentsa iruzkinak,
literatura-lanetako zatiak…).
— Dokumentala
(erroldak, katastroak, grafikoak, prezioen zerrendak, mapak, planoak,
kartelak…).
Edukiaren
aldetik: politikoa,
ekonomikoa, soziala, kulturala, erlijiozkoa…
Egilea. Bakarra, taldea, ezezaguna, jatorria
aginte publikoan eta pertsona pribatuetan duena.
Data eta
tokia. Espazio-denboraren
testuingurua.
Hartzailea. Publikoa edo pribatua.
Asmoa. Idazlanaren helburua.
b. Testuaren
analisia: testuaren oinarrizko ideiak nabarmentzea:
2. Azterketa
Lexikoa
Azaldu hitzak,
datuak, erakunde aipamenak, zehar-esanak, oinarrizko kontzeptuak, pertsonen
izen bereziak, leku geografikoak, datak, zuzenbide adierazpenak,
hitz teknikoak, atzerriko hizkuntzetan dauden hitzak, zaharkitutako
arkaismoak… (azterketa literala).
Hitzak
:Konstituzioa,gorteak,monarkia konstituzionala,Alfonso XII.a.
Ideia nagusia eta bigarren mailako ideiak Aipatu
egileak edo egileek adierazitako ideia nagusia –edo nagusiak– . Idatzi ideia
horiek behar bezala
antolatuta,
garrantziaren arabera ordenan jarrita (ideia nagusi bat –testuaren gakoa
dena–eta ideia hori osatzen duten bigarren mailakoak), eta adierazi aipamen
zehatzak eta horien arteko loturak.
c. Testuinguruan
jartzea: testua bere prozesu historikoan ezartzea:
3.
Testuingurua
TESTUINGURUA
JARTZEA:
ZERGATIAK
Nor izan
zen erregea garai honetan? Nola eskuratu zuen boterea?
Nola deitzen
da epealdi hau?
Zein da
liberalismoaren helburua garai honetan?
Zein da
bukatzen den erregimena eta hasten den berria?Nork bultzatzen du errege berria
etortzea eta zein a bere partidua?
Nongo
eredua hartzen du konstituzio honetarako?
TESTUAREN
GARAIA
Non biltzen
dira eta zein da diputatuen joera politiko nagusia?
Zein da
ezartzen duten ideologia politiko hura eta adierazi bere ezaugarriak.
Zeintzuk dira
konstituzioaren ezaugarriak?eta esan zein den dagokion artikulua.
Subiranotasuna
Botereen banaketa: beterazlea,legegilea,judiziala
Eskubideak eta askatasunak
Elizarekiko harremanak
Armada
...
Subiranotasuna
Botereen banaketa: beterazlea,legegilea,judiziala
Eskubideak eta askatasunak
Elizarekiko harremanak
Armada
...
ONDORIOAK
Nor izango da
erreginaordea erregea hiltzean?
Zer suertatzen
da txandaketa sistemarekin?
Zein ondorengo
erregea?
Nola bukatu
zen garai hau?
d- TESTUAREN
GARRANTZI HISTORIKOA:. Testuaren garrantzia: kokatzen den
aldi historikoa ulertzeko, testu horrek duen garrantzia adieraztea:
4. Ondorioa
Testuaren
interesa, balioa eta esanahia. Egiatasuna: testuaren zehaztasun
maila.
